Αναζωογόνηση των Ελληνικών Ναυπηγείων

19 Φεβρουαρίου 2025

Ο ρυθμικός κρότος των σφυριών και οι λαμπερές λάμψεις των πυρσών συγκόλλησης γέμισαν τον αέρα στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά κοντά στην Αθήνα τον περασμένο μήνα, καθώς οι εργάτες επισκεύαζαν με πολλή δουλειά την πλώρη ενός μεγάλου δεξαμενόπλοιου. Σε κοντινή απόσταση, άλλα πλοία περίμεναν τη σειρά τους στην αποβάθρα - ένα αναμφισβήτητο σημάδι ανανεωμένης δραστηριότητας στο άλλοτε αδρανές ναυπηγείο.

Μόλις πριν από ένα χρόνο, ο Σκαραμαγκάς έμεινε άδειος, μια έντονη υπενθύμιση της παρατεταμένης κρίσης χρέους της Ελλάδας από το 2009 έως το 2018. Μετά από δεκαετίες ασυνεπούς κρατικής ιδιοκτησίας και αβεβαιότητας, το ναυπηγείο είχε μαραζώσει. Σήμερα όμως, βιώνει μια αναβίωση.

«Τώρα υπάρχει ξανά ζωή εδώ», είπε ο Θεόδωρος Ευαγγέλου, εργάτης αμμοβολής και βαφής πλοίων. «Για χρόνια πάλευα να βρω δουλειά».

Η αναζωπύρωση του ναυπηγείου ακολουθεί την εξαγορά του από τον ναυτιλιακό μεγιστάνα Γιώργο Προκοπίου , ο οποίος το αγόρασε από την κυβέρνηση πέρυσι. Αυτή η ανάκαμψη είναι μέρος μιας ευρύτερης ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας, η οποία οδήγησε το κράτος να εκποιεί μερίδια της εποχής διάσωσης σε τράπεζες, καθώς και συμμετοχές σε βασικές υποδομές, συμπεριλαμβανομένου ενός μεγάλου αεροδρομίου και αυτοκινητοδρόμων.

Επί πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη , η Ελλάδα έχει επίσης πουλήσει τα μερίδιά της στα Ναυπηγεία Ελευσίνας και Σύρου, φέρνοντας ιδιώτες επενδυτές πίσω στον κλάδο. Η εμπλοκή των πλοιοκτητών αποδεικνύεται στρατηγική, καθώς πλέον επιλέγουν να επισκευάζουν τα πλοία τους στο εσωτερικό αντί να αναζητούν υπηρεσίες στην Τουρκία, την Ασία ή τη Ρουμανία.

Παρά το γεγονός ότι κατείχαν τον μεγαλύτερο εμπορικό στόλο στον κόσμο —με 5.500 πλοία— τα ελληνικά ναυπηγεία είχαν χάσει έδαφος στον διεθνή ανταγωνισμό για δεκαετίες. Οι προηγούμενες προσπάθειες ιδιωτικοποιήσεων καθυστέρησαν ή κατέρρευσαν επανειλημμένα. Τώρα, όμως, τα πράγματα αλλάζουν.

Τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά εξυπηρέτησαν 37 πλοία τον περασμένο χρόνο, με προσδοκίες να διπλασιαστεί ο αριθμός αυτός το 2025, σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη . Αυτή η αύξηση αντανακλά μια ευρύτερη τάση: οι επισκευές πλοίων στην Ελλάδα αυξήθηκαν σε σχεδόν 700 πέρυσι, από μόλις 330 το 2013, σύμφωνα με εθνικές στατιστικές.

«Επιστρέψαμε και είμαστε εδώ για να μείνουμε», δήλωσε ο Βαρβιτσιώτης.

Η αναβίωση των ελληνικών ναυπηγείων έχει ήδη σημαντικό οικονομικό αντίκτυπο. Η συμβολή του κλάδου στο ΑΕΠ της Ελλάδας διπλασιάστηκε στο 1,5%, σύμφωνα με τον Πάνο Ξενοκώστα , ιδιοκτήτη της ONEX Shipyards and Technology , η οποία εξαγόρασε τα ναυπηγεία Ελευσίνας και Σύρου το 2020 και το 2018 αντίστοιχα. Στόχος του είναι να ωθήσει αυτό το ποσοστό στο 2,5% εντός πέντε ετών.

Στα ναυπηγεία του, οι ετήσιες επισκευές αυξήθηκαν από μερικές δεκάδες την τελευταία δεκαετία σε 220 το 2024. Ο Ξενοκώστας έχει επίσης φιλόδοξα σχέδια να επεκταθεί στη ναυπηγική, την κατασκευή πλατφόρμας γεώτρησης και τις επισκευές εξειδικευμένων πλοίων μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG).

«Η έκρηξη των ναυπηγείων επαναφέρει την Ελλάδα σε βασικό κόμβο επισκευών στη Μεσόγειο», δήλωσε ο ναυτιλιακός και χρηματοδότης της ναυτιλίας Γιώργος Ξηραδάκης. «Ενώ η Ελλάδα δεν μπορεί να ανταγωνιστεί τα τεράστια ναυπηγεία της Τουρκίας και της Ασίας, μπορεί να διεκδικήσει ένα σημαντικό μερίδιο της αγοράς».

Ιστορικά, η Ελλάδα ήταν μια κινητήρια δύναμη στη ναυπηγική και τις επισκευές, ιδιαίτερα στις δεκαετίες του 1960 και του 1970. Ωστόσο, η παρακμή του κλάδου ξεκίνησε τη δεκαετία του 1980, όταν μεγάλο μέρος του τέθηκε υπό κρατικό έλεγχο κατά τη διάρκεια μιας οικονομικής ύφεσης. Τώρα, η αναζωπύρωση των ναυπηγείων φέρνει νέα ζωή στις εργατικές κοινότητες δυτικά της Αθήνας, όπου λειτουργούν πολλές από αυτές τις εγκαταστάσεις.

Στην παραλιακή πόλη του Περάματος, ένα δίκτυο μικρότερων επιχειρήσεων λειτουργεί ως υπεργολάβοι για τα μεγάλα ναυπηγεία. Μόλις πριν από μια δεκαετία, η ανεργία στην περιοχή έφτανε το ιλιγγιώδες 40%. Σήμερα, έχει πέσει τόσο σημαντικά που οι εταιρείες δυσκολεύονται να βρουν αρκετούς ειδικευμένους εργάτες, σύμφωνα με τον δήμαρχο Περάματος, Γιάννη Λαγουδάκο.

«Τώρα, η μεγαλύτερη πρόκληση μας είναι η κατασκευή περισσότερων δρόμων και χώρων στάθμευσης για να αντιμετωπίσουμε την αύξηση της δραστηριότητας», είπε ο Λαγουδάκος. «Η πόλη μας ακμάζει για άλλη μια φορά».


Κατηγορίες: Ναυπηγική