Η Πράσινη Υποχώρηση Υδρογόνου Θέτει Απειλή για Στόχους

© newlifestock / Adobe Stock

Οι κατασκευαστές πράσινου υδρογόνου ακυρώνουν έργα και μειώνουν τις επενδύσεις σε όλο τον κόσμο, αυξάνοντας την πιθανότητα μεγαλύτερης από την επιδιωκόμενη εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα.

Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο τομέας έχουν αποκαλύψει ότι οι αρχικές του φιλοδοξίες ήταν μη ρεαλιστικές.

Οι βιομηχανίες που ήταν δύσκολο να ηλεκτροδοτηθούν και θεωρούνταν ιδανικοί υποψήφιοι για το πράσινο υδρογόνο, όπως η χαλυβουργία και οι μεταφορές μεγάλων αποστάσεων, έχουν διαπιστώσει ότι η μετάβαση στο καύσιμο χαμηλών εκπομπών άνθρακα φαίνεται απαγορευτικά ακριβή.

Το χάσμα μεταξύ φιλοδοξίας και πραγματικότητας στην Ευρώπη δείχνει την έκταση της επαναφοράς που συμβαίνει στον κλάδο, δήλωσε ο Jun Sasamura, διευθυντής υδρογόνου στην ερευνητική εταιρεία Westwood Global Energy.

Μόνο περίπου το ένα πέμπτο των προγραμματισμένων έργων υδρογόνου σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πιθανό να τεθούν σε λειτουργία μέχρι το τέλος της δεκαετίας, είπε. Αυτό ισοδυναμεί με περίπου 12 GW παραγωγικής ικανότητας έναντι του στόχου της ΕΕ για 40 GW, σύμφωνα με στοιχεία της Westwood Global Energy.

«Στην τρέχουσα κατάσταση, πραγματικά δεν βλέπω να επιτυγχάνεται ο στόχος της ΕΕ για το 2030 (παραγωγή υδρογόνου)», πρόσθεσε.

ΔΙΟΓΚΩΜΩΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ

Οι εταιρείες λένε ότι το υψηλό κόστος και η έλλειψη ζήτησης για πράσινο υδρογόνο έχουν καταστήσει πολλά σχέδια ασύμφορα.

«Το πράσινο υδρογόνο ήταν μια διογκωμένη προσδοκία που έχει μετατραπεί σε μια κοιλάδα απογοήτευσης», δήλωσε ο Miguel Stilwell d'Andrade, διευθύνων σύμβουλος της πορτογαλικής εταιρείας ενέργειας EDP.

«Αυτό που λείπει είναι η ζήτηση. Υπάρχουν 400 εκατομμύρια ευρώ (464,2 εκατομμύρια δολάρια) σε επιδοτήσεις για το υδρογόνο στην Ισπανία και την Πορτογαλία, αλλά χρειαζόμαστε κάποιον να αγοράσει το υδρογόνο».

Η εταιρεία έχει πολλά έργα σε προχωρημένο στάδιο, αλλά δεν μπορεί να προχωρήσει λόγω έλλειψης αγοραστών, δήλωσε η Ana Quelhas, επικεφαλής υδρογόνου της EDP και συμπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συνασπισμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Υδρογόνου.

Πέρα από τα σύνορα, η ισπανική Iberdrola έχει αναστείλει τα σχέδιά της για αύξηση της χωρητικότητας σε ένα εργοστάσιο πράσινου υδρογόνου με ισχύ ηλεκτρολύτη 20 MW μέχρι να βρει αγοραστές για επιπλέον παραγωγή, δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Iban Molina σε εκδήλωση για την ενέργεια στη Μαδρίτη.

Είναι μεταξύ περισσότερων από δώδεκα μεγάλων εταιρειών που έχουν μειώσει τις δαπάνες ή έχουν αναστείλει έργα σε όλη την Ευρώπη, την Ασία, την Αυστραλία και αλλού τα τελευταία χρόνια.

Οι εταιρείες είχαν ακυρώσει ή καθυστερήσει περισσότερο από το ένα πέμπτο όλων των ευρωπαϊκών έργων μέχρι το τέλος του περασμένου έτους, αναφέρει η Westwood Global Energy.

Στην Aurora Energy Research, η Emma Woodward δήλωσε: «Το 2020-2021 είχαμε αυτή την άποψη για το υδρογόνο και το γεγονός ότι επρόκειτο να χρησιμοποιηθεί σε σχεδόν κάθε τομέα που δεν είχε ηλεκτροδοτηθεί».

«Νομίζω ότι έχουμε πλέον συνειδητοποιήσει ότι υπάρχουν άλλες, πιθανώς πιο εμπορικά βιώσιμες, εναλλακτικές λύσεις για πολλούς τομείς. Ίσως δεν χρειαζόμαστε τόσο υδρογόνο όσο αναμενόταν αρχικά.»

ΠΟΛΥ ΑΚΡΙΒΟ

Πολλές κυβερνήσεις υποστηρίζουν εδώ και καιρό την ανάπτυξη πράσινου υδρογόνου -που παράγεται μέσω ηλεκτρόλυσης που διασπά το νερό σε υδρογόνο και οξυγόνο χρησιμοποιώντας ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας- για να βοηθήσουν στην απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα στην ενέργεια, τις μεταφορές και τη βιομηχανία.

Χώρες όπως η Αυστραλία, η Βρετανία, η Γερμανία και η Ιαπωνία ανακοίνωσαν φιλόδοξες επενδυτικές στρατηγικές που ήλπιζαν ότι θα μείωναν το κόστος και τελικά θα δημιουργούσαν έναν κερδοφόρο τομέα πράσινου υδρογόνου που δεν θα χρειαζόταν πλέον υποστήριξη.

Η παραγωγή, ωστόσο, παραμένει πιο ακριβή από ό,τι για το φυσικό αέριο και άλλες εναλλακτικές λύσεις που βασίζονται σε ορυκτά καύσιμα, δήλωσε ο Minh Khoi Le, επικεφαλής της έρευνας για το υδρογόνο της Rystad Energy.

Είναι τουλάχιστον τρεις φορές πιο ακριβό από το φυσικό αέριο ως καύσιμο για την παραγωγή ενέργειας, για παράδειγμα, και δύο φορές πιο ακριβό από το γκρι υδρογόνο.

Το τελευταίο παράγεται από φυσικό αέριο και άνθρακα και χρησιμοποιείται ήδη σε βιομηχανίες όπως η διύλιση πετρελαίου και η παραγωγή αμμωνίας και μεθανόλης.

Το κόστος θα μπορούσε να μειωθεί κατά 30-40% σε 10-15 χρόνια εάν οι τιμές του εξοπλισμού μειωθούν και η ευρύτερη αλυσίδα εφοδιασμού κλιμακωθεί, πρόσθεσε, ενώ οι Woodward της Aurora και Sasamura της Westwood Global Energy δήλωσαν ότι το πράσινο υδρογόνο είναι απίθανο να γίνει ανταγωνιστικό πριν από τότε.

Μόνο 6 εκατομμύρια μετρικοί τόνοι ετησίως (mtpa) δυναμικότητας υδρογόνου χαμηλών εκπομπών άνθρακα - συμπεριλαμβανομένου του πράσινου και μπλε υδρογόνου, το οποίο παράγεται από φυσικό αέριο - βρίσκονται είτε σε λειτουργία είτε υπό κατασκευή παγκοσμίως, σύμφωνα με την εταιρεία συμβούλων Wood Mackenzie.

Αυτό είναι πολύ χαμηλότερο από τα 450 mtpa που, σύμφωνα με την εταιρεία συμβούλων, είναι απαραίτητα στο πλαίσιο της παγκόσμιας προσπάθειας για μηδενικές καθαρές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050. Η ΕΕ έχει δεσμευτεί να μειώσει τις εκπομπές κατά 55% από τα επίπεδα του 1990 έως το 2030, καθ' οδόν προς την επίτευξη του στόχου του 2050.

ΑΓΟΡΑΣΤΕΣ ΠΟΥ ΤΙΜΟΛΟΓΟΥΝ ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ

Η βιομηχανία βασιζόταν σε τομείς όπως ο χάλυβας, η διύλιση πετρελαίου, το τσιμέντο και οι μεταφορές ως μεταξύ των πρώτων αγοραστών, αλλά η αναμενόμενη ζήτηση δεν υλοποιήθηκε.

Η γερμανική εταιρεία σφυρηλάτησης με μήτρα Dirostahl, η οποία κατασκευάζει εξαρτήματα για ανεμογεννήτριες, πλοία και αγωγούς γεώτρησης πετρελαίου και φυσικού αερίου, εξαρτάται από κλιβάνους που λειτουργούν με φυσικό αέριο και αναζητά αντικατάσταση.

Ωστόσο, το πράσινο υδρογόνο εξακολουθεί να είναι πολύ ακριβό. Οι προσφορές για το καύσιμο δεν είναι κάτω από 150 ευρώ ανά μεγαβατώρα (MWh), ενώ το φυσικό αέριο μπορεί να αγοραστεί για 30-35 ευρώ/MWh, δήλωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος Ρόμαν Ντίντεριχς.

«Απλώς δεν λειτουργεί. Μπορεί να μην θέλετε να το ονομάσετε οικονομική αυτοκτονία, αλλά στην πράξη θα ήταν απλώς αυτό. Θα ήμασταν εντελώς μη ανταγωνιστικοί», είπε.

Οι τιμές παραμένουν υψηλές λόγω του υψηλού κόστους των ηλεκτρολυτών που απαιτούνται για την παραγωγή μεγάλης κλίμακας, των σημείων συμφόρησης στις υποδομές και του αυξημένου ενεργειακού κόστους που προκύπτει από τους κανόνες σχετικά με το τι συνιστά πράσινο υδρογόνο.

Ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες έχουν περιορίσει τις φιλοδοξίες τους. Η Ιταλία πρόσφατα μετέφερε περισσότερα από 600 εκατομμύρια ευρώ από τα κεφάλαια μετά την πανδημία από υδρογόνο σε βιομεθάνιο. Η Γαλλία μείωσε τον στόχο της για την ικανότητα ηλεκτρολύσης υδρογόνου για το 2030 κατά περισσότερο από 30% τον Απρίλιο και η Πορτογαλία έχει μειώσει τις φιλοδοξίες της για την ικανότητα ηλεκτρολύσης κατά 45%.

Η ολλανδική κυβέρνηση πέρυσι προέβη σε δραστικές περικοπές στα κεφάλαια που είχε αρχικά διαθέσει για έργα πράσινου υδρογόνου και ανάπτυξη μπαταριών, μετατοπίζοντας την εστίαση του ταμείου για το κλίμα στην προγραμματισμένη κατασκευή δύο νέων πυρηνικών σταθμών.

Εν τω μεταξύ, αρκετοί παίκτες στην Αυστραλία έχουν μειώσει ή έχουν αποσυρθεί από έργα, παρά την υπόσχεση κρατικής υποστήριξης άνω των 8 δισεκατομμυρίων δολαρίων Αυστραλίας (5,2 δισεκατομμύρια δολάρια).

Τα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη αντιμετωπίζουν επίσης καθυστερήσεις. Οι αναλυτές της Rystad Energy εκτιμούν ότι το 99% των έργων ύψους 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων Αυστραλίας που ανακοινώθηκαν για τα επόμενα πέντε χρόνια δεν έχουν προχωρήσει πέρα από το στάδιο της σύλληψης ή της έγκρισης.

ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΥΠΟΔΟΜΩΝ

Ένα άλλο πρόβλημα είναι ότι το υδρογόνο είναι δύσκολο να αποθηκευτεί επειδή απαιτεί δεξαμενές υψηλής πίεσης, εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες και τείνει να παρουσιάζει διαρροές, γεγονός που καθιστά επικίνδυνη τη μεταφορά του μέσω παλαιών αγωγών φυσικού αερίου εν αναμονή της νέας υποδομής.

Η Ισπανία ελπίζει να κατασκευάσει ένα δίκτυο υδρογόνου μήκους 2.600 χλμ. (1.615 μιλίων) και να το συνδέσει με ένα άλλο έργο - τη διευρωπαϊκή σύνδεση H2Med - από την Ιβηρική περιοχή στη βορειοδυτική Ευρώπη.

Το ισπανικό δίκτυο αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία γύρω στο 2030, αλλά είναι πιθανές καθυστερήσεις δύο ή τριών ετών για ευρύτερες ευρωπαϊκές υποδομές, δήλωσε ο Arturo Gonzalo, Διευθύνων Σύμβουλος του ισπανικού φορέα εκμετάλλευσης δικτύου φυσικού αερίου Enagas.

«Οι υποδομές δεν είναι κάτι που συμβαίνει όταν η αγορά έχει ήδη απογειωθεί· είναι κάτι που πρέπει να συμβεί για να απογειωθεί η αγορά», είπε.

(Reuters - Ρεπορτάζ από τους Pietro Lombardi στη Μαδρίτη, Nina Chestney στο Λονδίνο και Riham Alkousaa στο Βερολίνο· Επιπλέον ρεπορτάζ από τους Sergio Goncalves στη Λισαβόνα, Vera Eckert στη Φρανκφούρτη, Bart Meijer στο Άμστερνταμ, Christine Chen στην Καμπέρα και Sam Li στο Πεκίνο· Επιμέλεια από τον David Goodman)